İdrarda lökosit, eritrosit ve epitel hücreleri neden var?

İdrar tahlilinde lökosit, eritrosit ve epitel hücrelerinin görülmesi, vücuttaki çeşitli fizyolojik süreçlerin veya patolojik durumların göstergesi olabilir. Bu hücrelerin idrardaki varlığı ve seviyeleri, idrar yolu enfeksiyonlarından böbrek hastalıklarına kadar pek çok sağlık durumu hakkında önemli ipuçları sunar.

19 Kasım 2025

İdrarda Lökosit, Eritrosit ve Epitel Hücrelerinin Bulunmasının Nedenleri


İdrar tahlili (idrar analizi), genel sağlık durumunu değerlendirmek ve çeşitli hastalıkları teşhis etmek için sıkça kullanılan bir testtir. İdrarda belirli hücrelerin görülmesi normal olabilirken, yüksek seviyelerde bulunmaları altta yatan bir sağlık sorununa işaret edebilir. İdrarda lökosit (beyaz kan hücresi), eritrosit (kırmızı kan hücresi) ve epitel hücrelerinin neden var olduğunu aşağıda detaylıca açıklıyoruz.

1. Lökosit (Beyaz Kan Hücresi) Nedenleri


Lökositler, bağışıklık sisteminin bir parçası olarak enfeksiyonlarla savaşır. İdrarda az miktarda lökosit normal kabul edilebilir, ancak yüksek seviyeler (lökositüri) genellikle bir enfeksiyon veya inflamasyon belirtisidir.

  • İdrar yolu enfeksiyonu (sistit, üretrit, piyelonefrit gibi): En yaygın nedendir; bakteriler idrar yoluna girdiğinde lökositler buraya göç eder.
  • Böbrek enfeksiyonu (piyelonefrit): Böbreklerdeki iltihaplanma idrarda lökosit artışına yol açar.
  • Böbrek taşları: Taşlar idrar yolunu tahriş ederek inflamasyona ve lökosit birikimine neden olabilir.
  • İnterstisyel nefrit: Böbrek dokusunun iltihaplanması, genellikle ilaçlara veya otoimmün hastalıklara bağlıdır.
  • Mesane veya böbrek tümörleri: Nadiren de olsa kanserli durumlar lökosit varlığına sebep olabilir.
  • Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (örneğin, klamidya): Üretrada inflamasyona yol açabilir.
  • Fiziksel tahriş veya travma: İdrar yoluna darbe alınması veya kateter kullanımı lökositleri artırabilir.

2. Eritrosit (Kırmızı Kan Hücresi) Nedenleri


Eritrositler normalde idrarda çok az bulunur veya hiç bulunmaz. İdrarda eritrosit görülmesine hematüri denir ve mikroskobik (gözle görülmeyen) veya makroskobik (idrarın kırmızı/kahverengi olması) şekilde olabilir. Nedenleri şunlardır:

  • İdrar yolu enfeksiyonları: Enfeksiyonlar idrar yolunda kanamaya neden olarak eritrositleri artırabilir.
  • Böbrek taşları: Taşlar idrar yolunu çizerek kanamaya yol açabilir.
  • Böbrek hastalıkları: Glomerülonefrit (böbrek filtrelerinin iltihaplanması) gibi durumlar eritrosit sızıntısına neden olur.
  • Prostat büyümesi (erkeklerde): Prostatın genişlemesi idrar yolunu sıkıştırarak kanamaya sebep olabilir.
  • Mesane veya böbrek tümörleri: Kanserli oluşumlar kanamayı tetikleyebilir.
  • Travma: Böbrek veya idrar yoluna alınan darbeler kanamaya neden olabilir.
  • İlaçlar: Aspirin, kan sulandırıcılar veya bazı antibiyotikler hematüri riskini artırabilir.
  • Egzersiz: Yoğun fiziksel aktivite, özellikle uzun süreli koşu, idrarda geçici eritrosit artışına yol açabilir.
  • Kalıtsal hastalıklar: Orak hücre anemisi gibi durumlar eritrositlerin idrara geçmesine neden olabilir.

3. Epitel Hücreleri Nedenleri

Epitel hücreleri, idrar yolunun (böbrekler, üreter, mesane, üretra) astarını oluşturan hücrelerdir. İdrarda az sayıda epitel hücresi normaldir, çünkü bu hücreler düzenli olarak dökülür ve yenilenir. Ancak yüksek seviyeler şu durumlarla ilişkili olabilir:

  • Normal yenilenme süreci: İdrar yolu epitel hücreleri doğal olarak dökülür ve idrarla atılır; bu genellikle zararsızdır.
  • İdrar yolu enfeksiyonları: Enfeksiyonlar epitel dökülmesini hızlandırabilir ve hücre sayısını artırabilir.
  • İnflamasyon veya tahriş: İdrar yolundaki iltihaplanma veya kimyasal tahriş (örneğin, bazı ilaçlar) epitel hücrelerinin artmasına neden olabilir.
  • Böbrek hastalıkları: Böbrek tübüllerinden kaynaklanan epitel hücreleri (tübüler epitel hücreleri) böbrek hasarı belirtisi olabilir.
  • Mesane kateterizasyonu: Kateter kullanımı mekanik tahrişe bağlı olarak epitel hücrelerini artırabilir.
  • Kontaminasyon: Özellikle kadınlarda, idrar örneği alınırken vajinal veya dış bölge epitel hücreleri numuneye karışabilir; bu genellikle önemsizdir ancak yanlış pozitif sonuçlara yol açabilir.

Genel Değerlendirme ve Öneriler

İdrarda lökosit, eritrosit ve epitel hücrelerinin varlığı, tek başına tanı koymak için yeterli değildir. Diğer bulgular (örneğin, bakteri, protein veya kristaller), semptomlar (ağrı, yanma, ateş) ve ek testler (idrar kültürü, kan testleri, görüntüleme) ile birlikte değerlendirilmelidir. Hafif seviyeler geçici veya zararsız olabilirken, yüksek seviyeler ciddi bir durumu işaret edebilir. Eğer idrar tahlilinizde anormallikler varsa, bir doktora başvurarak detaylı muayene ve tedavi önerileri almanız önemlidir. Erken teşhis, özellikle enfeksiyon veya böbrek hastalıklarında komplikasyonları önlemeye yardımcı olur.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Spermde Lökosit Fazlalığı
Spermde Lökosit Fazlalığı
Popüler İçerikler
Haber Bülteni
;